Północ
Elizabeth z każdym dniem była coraz bardziej zmęczona. Jej spojrzenie — niegdyś bystre i pełne ironii — błądziło ponad moimi ramionami, jakby widziała coś, czego ja nie mogłam dostrzec.
— W nocy śnił mi się dom z dzieciństwa — powiedziała pewnego ranka. — Pachniał jabłkami i starym drewnem. A potem zapadła ciemność. I się obudziłam.
— Chcesz, żebym ci poczytała?
Pokiwała głową. Ale patrzyła przez okno, jakby czekała na coś, czego nie umiała nazwać.
Kilka dni później zadzwoniła Emma. Nie chciałam odbierać, ale w końcu odebrałam.
— Claruś, nie gniewaj się, ale… może trzeba by ją obejrzał lekarz? Wiesz, żeby nic sobie nie zrobiła.
— Emma, daj spokój. Elizabeth jest bardziej przytomna niż my obie razem.
— My chcemy jej dobra!
— Jej dobra, czy swojego?
Po tej rozmowie Elizabeth zamilkła jeszcze bardziej.
Pewnego wieczoru, gdy wychodziłam, powiedziała tylko:
— Jeśli któregoś dnia mnie nie zastaniesz, nie martw się. Może po prostu poszłam tam, gdzie ludzie niczego nie liczą.
Dwa dni później drzwi jej mieszkania były uchylone.
W środku — porządek. Na stole koperta: „Dla Clary”.
„Moja droga Claro,
jeśli to czytasz, znaczy, że mój czas już minął. Nie płacz. Moje życie było długie i — dzięki tobie — miało sens.
Wiedziałam, co planują Emma i Sylvia. Wysyłały ludzi, podsłuchiwały. Ale zawsze byłam o krok przed nimi.
Oddałam domy fundacji, która buduje biblioteki. To jedyny rodzaj nieśmiertelności, jaki uznałam za godny.
To mieszkanie zostaje tobie. Mam jedną prośbę: nie sprzedawaj go. Niech będzie miejscem pełnym śmiechu i książek.
I, proszę, Clara — nigdy nie pozwól, by ich nienawiść cię zmieniła. Oni nigdy nie zrozumieją, że prawdziwa miłość nie ma nic wspólnego z pieniędzmi.
Z wdzięcznością,
Elizabeth”
Na stole obok listu leżał stary klucz i fotografia: dwie młode kobiety uśmiechające się przed drewnianym domem. Na odwrocie napis: „Nie zapominaj, że życie jest większe niż jego ściany.”
Policja potwierdziła później, że Elizabeth zmarła spokojnie w ośrodku, gdzie zgłosiła się dzień wcześniej. Zostawiła instrukcje: żadnych nekrologów, żadnej ceremonii. Tylko popiół — do morza.
Rozdzwoniły się telefony.
Emma wyła:
— Jak mogła to zrobić! Oddać wszystko obcym!
Milczałam.
Sylvia zadzwoniła wieczorem. Lodowata.
— Wiedziałaś. Ty ją zmanipulowałaś.
— Nie — odpowiedziałam. — Po prostu ją słuchałam. Czego wy nigdy nie potrafiłyście.
Potem była cisza.
Czas płynął. W mieszkaniu nadal pachniało miętą i starym papierem. Czasem, gdy czytałam wieczorem, wydawało mi się, że Elizabeth stoi za mną, gotowa poprawić zdanie.
Pewnego dnia znalazłam w jej szafie małe pudełko. W środku — srebrna bransoletka, busola i list:
„Clara,
jeśli kiedykolwiek poczujesz, że się zgubiłaś — idź na północ.
Nie na mapie. W sobie.
Północ to miejsce, gdzie prawda boli, ale nie kłamie.
Rodzina to nie krew. To ci, którzy zostają, kiedy reszta odchodzi.
Jeśli kiedyś będziesz miała wnuczkę, powiedz jej, że kochałam morze. Ale bardziej niż morze — wolność wyboru, gdzie zakotwiczyć duszę.”
Wiosną odważyłam się spełnić jej ostatnie życzenie. Pojechałam nad morze. W miejscu, gdzie niebo dotyka wody, otworzyłam urnę. Wiatr uniósł jej prochy jak piórko. Fale przyjęły je łagodnie, jak coś, co znały od zawsze.
Zostałam na plaży aż do zmroku. W świetle księżyca widziałam ją — młodą, uśmiechniętą, z białą chustą.
Po powrocie zaczęłam uczyć w małej szkole. Dzieci często przychodziły boso, ale ich oczy błyszczały.
Pewnego dnia dziewczynka przyniosła mi kwiat:
— Proszę pani, babcia mówi, że dobrzy ludzie nie umierają. Tylko przeprowadzają się do serc innych.
Uśmiechnęłam się.
Elizabeth naprawdę nigdzie nie odeszła.
Kilka miesięcy później znalazłam w skrzynce kopertę bez nadawcy. W środku — jedno zdanie, atramentem:
„Widzieliśmy bibliotekę w jej rodzinnej wiosce. Dzieci tam czytają. Dziękujemy.”
Za oknem padał lekki deszcz. Na biurku busola znów drżała, wskazując północ.
I wiedziałam, że gdziekolwiek pójdę, mój kierunek już zawsze będzie ten sam —
tam, gdzie miłość się nie dziedziczy, lecz uczy.
